Opening: Saturday 7 May – 15u – EYE LOVE YOU artspace Blaak 333Rotterdam
Visie tekst ARCHITECTURE OF ZERO
In de betekenis: bouwstenen van ZERO kunst. De kunstenaar is een hele specifieke schepper en bouwmeester. Er is bijvoorbeeld geenopdrachtgever. Geen functionaliteit eisen. Geen locatie. Geenbestek. Architectuur wordt dus opgevat in de zin van schepper, bouwer, architect, grondlegger van kunst.
Tussen droom en werkelijkheid staan wetten en praktische bezwaren. (Willem Elschot – Het Huwelijk).
En dit is ook waterscheiding tussen Architectuur en kunst. De kunstenaar kan blijven dromen en bouwt gestaag verder aan (lucht)kastelen. Daarom ook “Architecture of Zero” en niet omgekeerd.
Deze tentoonstelling is geboren uit gesprekken tussen Erik, Saminte, Rob, D´Laine en mij over:
+ Zero als internationale kunststroming,
+ en de neerslag in de Hollandse Nul-beweging
+ en de Nieuwe stijl in de literatuur.
Waar komt “Do you copy?” vandaan? Wat betekent het?
Het is een term uit de radiocommunicatie door vliegtuigpiloten, vrachtwagenchauffeurs of stuurmannen.
Het betekent, “Hoor je mij?” of, “Begreep jij dat?” of, “Hoorde je het bericht?”
Do You Copy heeft dus een fijne dubbele betekenis:
+ meta-communicatie: dus communicatie over de communicatie
+ en tegelijk de inhoudelijke vraag naar betekenis en begrip.
En dan wil ik nu graag iets vertellen over de getoonde kunst, en de kunstenaars.
Dwight Marica Dwight Marica, de onvermoeibare pionier en 20 jaar lang boegbeeld van het beroemde Rotterdamse kunstenaarsinitiatief Cucosa (onder de Hofbogen van NS-station Hofplein), woont en werkt nu in Den Haag. Zijn nieuwe werk is in constructie en stijl duidelijk een verdere ontwikkeling van wat we in 2019 gezien hebben in de spraakmakende show ‘Architecture of Art’ (galerie Frank Taal). De lagen houtjes en latjes en verfstippen zijn meer geconcentreerd. De dichtheid is opgeschroefd, het programma is verdicht. De nieuwe werken winnen daardoor sterk aan kracht en esthetiek.
Pieter Lemmens ‘Mijn waarheid is absoluut,’ zegt Lemmens met een kwajongensglimlach. Met zijn werk valt hij juist het versteende bos van absoluten aan. Zijn aanval gebeurt gelukkig niet door een gewettigde verbrande-aarde politiek, maar door het speels oplichten van wat opgedroogde idealen. ‘As the greatest philosopher already explained to us, if you have nothing, you are nothing!’ was een tekstwerk uitgemaaid in poldergras met de omvang van een voetbalveld in Bergen. Tijdens het hoogtepunt van de occupy beweging met hun tentenkamp rondom het World Trade Centre-gebouw in Den Haag, kwam Lemmens met een spandoek waarop stond: ‘ABN-AMRO approves this message’. Zijn schilderijen – soms puur tekst als beeld – zitten vol met krassen en teksten en tekens en verfklodders en hebben titels als ‘Follow the Leader’, ‘Explained’, ‘Less is Mort’ en ‘Big Bonanza’. Met het clownsmasker op worden heilige huisjes ontwricht, maar Lemmens toont ons ook nog een ander gezicht. Een dichterlijke kant. Hij nodigt ons indirect uit, zijn teksten daadwerkelijk te lezen…
Rob van der Hoeven Van der Hoevens ode aan de kunstenaar Piero Manzoni draagt de titel: ‘Celebrated Plinth of Conceptual Cumulations 1917-2017’. Dit werk omvat 90 blikjes – net als de beruchte 90 blikjes van Manzoni – en viert 100 jaar conceptuele kunst waarvan het startpunt door Van der Hoeven bij Duchamp wordt gelegd in het begin van de 20ste eeuw. Maar deze conceptuele draad loopt ook door het werk van Manzoni in de jaren zestig en Van der Hoevens eigen werk blikt zich in deze kunstgeschiedenis. De coördinaten die op het blikje staan – op de bodem met de hand gestanst – zijn de coördinaten van het oude atelier van Rob van der Hoeven. Het feest van het kunstmaken wordt gevierd. De vader van Manzoni zei tegen Piero: ‘Wat jij maakt is shit!’. En prompt voegde zoonlief Manzoni de daad bij dat woord en conserveerde zijn ‘Merde d’Artiste’. Van der Hoeven heeft zijn blikjesinstallatie als een piramide gestapeld en gunt ons met drie rotaties per minuut een blik aan alle kanten zonder zelf te hoeven bewegen. Daarnaast zijn er sterke nieuwe minimalistische werken in grijs en wit met titels als ‘Do You Copy’, 01, 02, 03, 04 etc. Zijn het ontwerpen voor futuristische machines? Zijn dit witte motoren? Van der Hoeven ligt zichtbaar op een vaste minimalistische koers, & we like it!
Rolf Den Dunnen Den Dunnen is nog altijd in de ban van typemachines. Typemachines zijn volgens hem niet alleen prachtig op zichzelf, maar ze dragen hun legendarische associaties van decennia met zich mee. Dit werk is geïnspireerd op de ZERO-beweging van begin jaren zestig. In de herhaling van Den Dunnens getypte letters, woorden of tekens zit een verborgen schoonheid. In de herhaling zit een grandeur, een grootsheid verborgen. Maar in de herhaling zit ook een vervreemding. Door de herhaling van hetzelfde, het achter elkaar aaneenrijgen en deels overlappen van de getypte cijfers, letters, woorden en tekens ontstaat een gecodeerd geheimzinnig beeld. Het is deze verbeelde mystificatie die soms inderdaad iets ‘groots’ onthult, maar tegelijk ook iets vreemds of niet eigens, iets geheimzinnigs waar we ons niet helemaal bij thuis voelen. De vervreemding van dit werk wordt soms geduid als: religieus of overstijgend, maar niet in een metafysische zin. Het werk lijkt te speuren naar een levende overstijging: een verwondering en viering van de sterfelijkheid. Het nieuwe werk op canvas is op zijn Olympia typemachines gerold als op een pijnbank waar alle geheimen aan worden ontrukt in azuurblauw, rozerood en glorieus zwartgrijs.
Saminte Ekeland Ekelands werk kenmerkt zich door een chemisch huwelijk tussen materiaal en stijl. Het ‘doek’ is altijd transparant plastic. Het doek is daarmee nooit het blanco doek, maar altijd het doek-in-de-wereld. Ekelands stijl is in de afgelopen 18 jaar geëvolueerd van abstracte collages met spelden, van papier naar figuratieve beelden van panty’s en naaigaren, en nu wit geschilderd zwart naaigaren. Het bronmateriaal is een eigen foto of een nieuwsfoto. Gelaagdheid in een vrij letterlijke betekenis is tevens kenmerkend voor haar stijl. Het is verwant aan schildertechnieken waar de ene laag door de andere zichtbaar is. Die stijl is mede gedreven door de inhoud van haar werk. Die kan worden omschreven als ‘kwetsbaar’ en ‘vloeibaar’ terwijl het onderwerp vaak juist heel scherp en hard is. Het nieuwe werk is vrij abstract en wit, en wijst toch naar de onontkoombare invloed van Piero Manzoni. Deze Milanese zwaargewicht, die al zulke diepe sporen heeft getrokken in zijn eigen generatie kunstenaars, lijkt dat ook te doen met deze generatie.
LINES CONNECTING THE DOTS is een samenwerkingsproject van Rotterdamse kunstenaars Saminte Ekeland en Rolf Den Dunnen. Het project is geïnspireerd op Piero Manzoni’s “Le Linee” uit 1959. Manzoni heeft een beslissende invloed op de internationale Zero-beweging gehad en een speciale band met Rotterdam onder meer door zijn goede relatie met Hans Sonnenberg (galerie Delta).
LINES CONNECTING THE DOTS gaat over ons opnieuw verbinden met elkaar. De dots zijn wij – bewust geïsoleerd als eilandjes – de lijnen zijn het nieuwe gesprek dat wij worden. De kunstenaars verbeelden de huidige situatie en de gewilde nieuwe verbondenheid, het nieuwe gesprek dat wij zijn.
Saminte Ekeland maakt daartoe een serie van 10 lijnen en 20 dots (in de haar kenmerkende techniek) met de hand genaaid zwart naaigaren op transparant plastic rollen. De afzonderlijke transparant plastic rollen hebben een lengte van minimaal 10 meter en een breedte van 0,4 meter. De totale lengte van de lijnen op rollen is 100 meter.
Ekeland ziet LINES CONNECTING THE DOTS als pulserende lijnen zoals we die kennen van hartslag monitoren of digitale muzieklijnen. Een actief teken van leven en een overwinning op de onvermijdelijke doodlijn.
Rolf Den Dunnen maakt ook een serie van 10 lijnen en 20 dots (in de hem kenmerkende techniek) getypt zwart inkt op papieren rollen. De afzonderlijke papieren rollen hebben een lengte van minimaal 10 meter en een breedte van 0,4 meter. De totale lengte van de lijnen op rollen is dus 100 meter.
Den Dunnen ziet LINES CONNECTING THE DOTS als een metafoor voor de individuele Rotterdammers en hun bewegingslijnen, unieke levenslijnen die parallel lopen, uit elkaar lopen en elkaar kruisen. Bovendien is er sterke “sense of place” door de supercentrale en open locatie van Blaak 333. De individuele Rotterdammers en hun bewegingslijnen schieten letterlijk langs. De kunstenaar is het medium voor het registreren en doorgeven van deze lijnen.
Het maken van LINES CONNECTING THE DOTS is een performance en een “work-in-progress” installatie. Deze performance/installatie is “site specific”, transparant en goed vanaf de straat te zien. De connectie met de straat is bepalend voor de performance en installatie. Het maken gebeurt in de Eye Love You artspace Blaak 333 tussen 12 en 15 uur op werkdagen in september 2021. Ekeland, van top tot teen in zwart gekleed en Den Dunnen, van top tot teen in wit gekleed, maken elke werkdag in september hun lijnen en dots. Na elke afgeronde “line connecting the dots” volgt een markeringsritueel en wordt de nieuwe “line connecting the dots” geïnstalleerd in de ruimte. Zodoende groeit de kunstinstallatie elke dag. De performance en installatie wordt met foto en video vastgelegd. De foto’s worden in september gepubliceerd op de website en social media. De uiteindelijke video is een autonoom kunstwerk en wordt onder meer gebeamd tijdens de finissage (eind september) op een witgeschilderd raam (rear view projection) zodat het ook van buiten gezien kan worden.
Adres EYE LOVE YOU Artspace Blaak 333 3011 GB Rotterdam Nederland Tel: 0630795736 Mail: rolfdendunnen@gmail.com www.instagram.com/eyeloveyouartspace/
